Aardgasvrij wonen

De overgang naar aardgasvrij wonen is geen eenvoudige.
Nieuwe woningen worden in principe niet meer voorzien van een gasaansluiting.
En ook bestaande woningen worden aangepakt, bijvoorbeeld door een warmtepomp, elektrisch koken en betere isolatie.

1. Controleer je isolatie

Met goede isolatie heb je minder energie nodig om je huis te verwarmen.
Het is de eerste stap naar een aardgasvrije woning.
Begin daarom met uit te zoeken hoe het is gesteld met de isolatie van jouw woning.
Daarvoor is het van belang om de dikte en soort van het isolatiemateriaal te achterhalen.

Leer in ieder geval je huis kennen van binnen en buiten.
Controleer daarom de dikte van de dakisolatie. Vloerisolatie, spouwmuurisolatie en de ramen.

2. Verbeter je isolatie

Nu je weet hoe het is gesteld met de isolatie van je woning kun je aan de slag om de isolatie te verbeteren en je huis aardgasvrij te maken

Dak
Dakisolatie resulteert doorgaans in de hoogste energiebesparing.
Het rendement van de investering is vergelijkbaar met een rente van 8 procent op je spaarrekening.
Voor optimaal resultaat is het zaak om een zeer goede isolatie te verkrijgen. Deze heeft een Rc-waarde van 4,0 of hoger.
Voor een volledig aardgasvrije woning is een Rc-waarde van 6,0 wenselijk.

Vloer
Zeer goede vloerisolatie heeft een Rc-waarde van 3,5 of hoger.
Het isoleren van de vloer gebeurt vaak via de kruipruimte onder de woning.
Dit kun je in principe altijd doen. Vloerisolatie is bovendien goedkoper dan andere isolatievormen.

Muren
Het isoleren van de buitenmuren (gevels) zijn een belangrijke stap voor het reduceren van het aardgasverbruik in de woning.
Er zijn verschillende soorten isolatiemogelijkheden:

1. Spouwmuurisolatie
2. Isolatie buitenzijde muren
3. Isolatie binnenzijde muren met voorzetwand

Optie 2 en 3 zijn een stuk prijziger en ingrijpender. Deze zijn vooral interessant om door te voeren als je gaat verbouwen of als je de woon en/of slaapkamers gaat opknappen.

Ramen
Er zijn verschillende manieren om de isolatie van je ramen te verbeteren.
Deze kunnen het gasverbruik sterk doen verminderen:

• Enkel glas of dubbelglas ramen beter isoleren middels HR++ glas of triple glas.
• Raambekleding toevoegen, zoals (rol)gordijnen, coating, folie of houten luiken.
• Isolerende kozijnen installeren

HR++ glas is in feite dubbelglas voorzien van een speciaal laagje metaal wat ervoor zorgt dat een groot deel van de stralingswarmte binnen blijft.
De lichtinval is hetzelfde bij HR++ glas.
Er bestaat ook nog driedubbel glas (triple glas) dat nog beter isoleert.

Als ook de kozijnen toe zijn aan vervanging, loont het om deze te vervangen door isolerende kozijnen.

3. Kies voor duurzame verwarming

Na goede isolatie en ventilatie is je woning geschikt om verder aardgas vrij te maken.
Dit begint met een nieuw warmteplan waarbij gebruikt wordt gemaakt van duurzame verwarming.

Er zijn verschillende opties om woningen duurzaam te verwarmen en warm water te leveren.

HR-ketel
Het vervangen van een oude CR- of VR-verwarmingsketel door een energiezuinige HR-ketel, kan resulteren in een aanzienlijke energiebesparing.
HR-ketels hebben namelijk een rendement (voor het verwarmen) die hoger ligt dan 100 procent.
Dat komt doordat de condensatiewarmte uit verbrandingsgassen ook wordt gebruikt om de woning op te warmen.

Warmtenet
Een warmtenet – ook bekend als stadsverwarming – is een netwerk van leidingen die hele wijken kunnen verwarmen.
Het is eigenlijk één grote centrale verwarming.
Het systeem gebruikt warmte uit nabijgelegen fabrieken, datacenters, afvalbranders, elektriciteitscentrales en biomassacentrales om woningen te verwarmen.
Vooral in wijken waar de huizen dicht op elkaar staan is een warmtenet rendabel.

Hybride warmtepomp
Dit systeem werkt met een kleine elektrische waterpomp die de warmte in de buitenlucht kan gebruiken om de woning te verwarmen.
Dit gebeurt met een soort omgekeerde koelkastmotor.
Een zuinige Hr-ketel kan op koude dagen bijspringen om de woning te verwarmen.
Met een hybride warmtepomp gaat stroomverbruik omhoog, maar het gasverbruik fors omlaag.

Volledig elektrische warmtepomp
Met een volledig elektrische warmtepomp heb je voor de verwarming en de warmwatervoorziening geen cv-ketel meer nodig. Voorwaarde is wel dat je huis al goed geïsoleerd is. Ook moeten de radiatoren kunnen werken met een lagere temperatuur.
Een warmtepomp verbruikt alleen elektriciteit. Een volledig elektrische warmtepomp haalt warmte uit de lucht, de bodem of het grondwater.

Zonneboiler
Een zonneboiler is een mooie aanvulling om water te verwarmen met zonlicht. Daarmee bespaar je de helft van het gasverbruik voor warm water.

Infraroodverwarming
Infraroodverwarming kan het gasverbruik van de hoofdverwarming doen verminderen.
Het kan een energiezuinige keuze zijn als bijverwarming op een bepaalde plek, bijvoorbeeld een zithoek in de woonkamer of een werkplek op zolder.
Het kan dan handig zijn om de infraroodverwarming te verbinden aan een bewegingsensor, zodat hij automatisch wordt ingeschakeld.
Houdt er rekening mee dat een infraroodpaneel de lucht niet verwarmt, maar het lichaam op de plekken waar je zit of bezig bent.
De warmte voel je tot ongeveer 3 meter. Het is het beste om de infraroodpanelen op het plafond te hangen.

In zeer goed geïsoleerde huizen die volledig op zonne-energie draaien, kan infraroodverwarming een permanente oplossing zijn voor duurzame verwarming in hele huis.
Er zijn hiervoor dan wel heel veel panelen nodig, aangezien de reikwijdte beperkt is.

4. Stel je centrale verwarming goed in

Het goed instellen van de centrale verwarming en radiatoren resulteert in een fors lager gasverbruik.

Cv-ketel instellen
Door de cv-installatie goed af te stellen kun je veel energie besparen.
Veel installatiebedrijven krijgen liever geen telefoontjes over huizen die traag opwarmen.
Zij kiezen bij het instellen van de cv daarom vaak voor de meest onzuinige stand, omdat het huis dan sneller warm wordt.
Het gasverbruik is dan echter hoger.

Er kan namelijk gekozen worden voor verschillende ketel-standen:

• Comfort-stand: de warmtewisselaar wordt warm gehouden om op ieder moment warm water te kunnen leveren. Het gasverbruik is hoger.
• Eco-stand: het duurt wat langer voordat het water uit de kraan heet wordt, maar de ketel gaat efficiënter om met gas. Het gasverbruik is lager.
• Slimme-stand: deze stand is een compromis tussen de comfort-stand en eco-stand. De ketel zorgt dat de warmtewisselaar alleen warm wordt gehouden op tijden dat je regelmatig warm water gebruikt, zoals ’s avonds.

Waterzijdig inregelen
In veel huishoudens zijn de radiatoren niet goed afgesteld.
Door deze op de juiste manier in te stellen kun je het comfort in de woning en het gasverbruik verminderen.
Dit kan ook na aanschaf van een nieuwe installatie.
Het goed instellen van de radiatoren noemt men ook wel ‘waterzijdig inregelen’.
Hiermee bespaar je ongeveer 100 euro op jaarbasis.

5. Verbeter je ventilatie

Goede ventilatie is goed voor de gezondheid.
Het zorgt ervoor dat de lucht in de woning fris blijft.
Het efficiënt ventileren van de woning bespaart bovendien energie.
Bij veel woningen is dit niet goed geregeld.
Het loont dan om de ventilatie te verbeteren door mechanisch te ventileren.

Vraaggestuurde ventilatie met warmteterugwinning
Je kunt aardgas besparen door gebruik te maken van vraaggestuurde ventilatie met warmteterugwinning.
Dit systeem heeft sensoren die het vocht- en CO₂-gehalte in de lucht meten.
Het systeem bepaalt hoeveel lucht er afgevoerd en ingevoerd moet worden.
Dit zorgt ervoor dat de ventilatie altijd optimaal is en er minder stookwarmte verloren gaat.
Bovendien zorgt het systeem ervoor dat warmte uit de afgevoerde lucht wordt hergebruikt om de nieuwe frisse lucht alvast op te warmen.

6. Kook elektrisch

Koken op gas is vaak maar 2 tot 3 procent van het totale gasverbruik.
Maar wie een volledig aardgasvrije woning wilt, moet elektrisch gaan koken.
De stroom die nodig is voor het koken kan dan duurzaam worden opgewekt, bijvoorbeeld met eigen zonnepanelen.